środa, 12 czerwca 2024

ARCHIFEST - podsumowanie, podziękowania

 Za nami pierwszy ARCHIFEST – Weekend Archiwów Społecznych, pierwsza ogólnopolska akcja prezentująca archiwa społeczne, organizowana przez Centrum Archiwistyki Społecznej w Warszawie z okazji Międzynarodowego Dnia Archiwów. 

To były trzy dni pełne emocji i bardzo dobrych wydarzeń, podczas których w naszym maleńkim archiwum spotkało się kilkanaście osób, dla których nasza historia i zabytki są ważne, a działalność archiwów społecznych była czymś nowym, ale interesującym, ważnym i przydatnym.

Nasza uwaga skoncentrowała się wokół dwóch tematów – historii kościoła św. Trójcy oraz przeszłości i przyszłości cmentarza ewangelickiego w naszej wsi.

W piątek poprowadziłam spotkanie dla grupy pasjonatów i pasjonatek pracujących nad historią kościoła św. Trójcy w Koszęcinie. Miało formę konsultacji dla grupy, która rozpoczęła działania spontanicznie, z ogromnym entuzjazmem, ale bez wcześniejszego doświadczenia i przygotowania. Osoby uczestniczące przyniosły zebrane przez siebie dotychczas materiały, pamiątki i zdjęcia (między innymi album ze zdjęciami z pogrzebu jednego z mieszkańców, znaleziony na PSZOKu), opowiedziały o procesie w jakim je zdobywali, jak chcą je wykorzystywać, dyskutowaliśmy nad tym jak usprawnić i poprawić poszukiwania, jak uporządkować zbiory i je uzupełniać, skąd pozyskiwać kolejne materiały. 

Pracowaliśmy z przyjemnością przez ponad 3 godziny, w świetnej atmosferze, w której nie zabrakło pysznego poczęstunku i elementów humorystycznych (usłyszeliśmy między innymi nową alternatywną wersję legendy o budowie kościoła) i umówiliśmy się na kolejne spotkania.

W sobotę pod telefonem pracowałam w archiwum nad materiałami, które zostały mi powierzone i nad tym co zostało opowiedziane na tym spotkaniu.

fragmenty albumu ze zdjęciami z pogrzebu Józefa Kaczmarka, znalezionego na PSZOKu

Na niedzielne spotkanie na cmentarzu ewangelickim przyjechali specjalnie mieszkańcy Tarnowskich Gór (jak się na koniec okazało - z korzeniami koszęcińskimi) i Tworoga. Miałam ogromną przyjemność wreszcie osobiście poznać i przedstawić zebranym pana Michała Dramskiego, który jest współautorem strony „portrety przodków”, pasjonatem historii Tworoga i dóbr tworogowskich. 

To było spotkanie o zupełnie innym charakterze. Oprócz wymiany prostych informacji o tym co widzimy i jak to traktujemy postawiłam także na inną formę pracy.

W przestrzeni cmentarza umieściłam instalację, która miała pobudzać do różnych refleksji i prowokować do dyskusji (i jak się okazało wzbudziła również kontrowersje, co było efektem doskonałym) ostatni dzwonek / symbole światła / modlitwa za zmarłych (inspirowana tybetańskimi flagami modlitewnymi) wybrzmiały spontanicznymi, bardzo ważnymi spostrzeżeniami.

Obecna na spotkaniu pani wójt, która wcześniej pracowała w urzędzie gminy, przybliżyła nam historię realizacji „ogrodu biblijnego” i pochodzenie bramy cmentarnej.

Nieustająca burza mózgów jaka się odbywała podczas spotkania prowadziła w różnych, czasem nieoczekiwanych, kierunkach. Wszystkie pomysły, sugestie, uwagi z pewnością nie zostaną zapomniane i pojawią się w przyszłych konsultacjach, które mam nadzieję będą wokół cmentarza prowadzone. 

 

fot. Katarzyna Ochman - Sozańska

Po prawie 2 godzinnym spacerze niemal całą grupą udaliśmy się jeszcze dodatkowo do kościoła św. Trójcy, gdzie po mszy świętej ksiądz proboszcz (wyjątkowo ksiądz proboszcz) opowiadał o kościele i mogliśmy od razu uzupełnić potrzebne nam informacje, o których rozmawialiśmy w piątek. Nie do przecenienia jest udział w takich spotkaniach uczestników o różnym wykształceniu i zainteresowaniach – tutaj od jednej z pań dowiedziałam się między innymi o tym, że jedna ze świętych, przedstawiona na jednym z obrazów, cierpiała na skoliozę :D

Przy tej okazji na otaczającym kościół katolickim cmentarzu obejrzeliśmy także najstarsze groby, o których również rozmawialiśmy w piątek.

Spotkanie niedzielne poprzedziła bardzo dobra rozmowa z księdzem proboszczem parafii ewangelickiej, który nie mógł przyjechać na nie, ale jest bardzo pozytywnie nastawiony do wszelkich działań dotyczących zachowania i popularyzowania dziedzictwa ewangelików naszej dawnej parafii i jest bardzo otwarty na współpracę.

W poniedziałek dotarły do Archiwum książki z Centrum Archiwistyki Społecznej przedłużając tym samym świąteczny weekend o kolejny dzień. Książki są do wypożyczenia, korzystać z nich również będziemy na kolejnych spotkaniach.

 

Publikacje CAS dostępne od teraz w KAS.

 

O ile dla innych archiwów były to spotkania raczej podsumowujące ich działalność, pokazujące zbiory to dla nas był to bardziej nowy początek, nowe otwarcie, w 10 rocznicę działalności Koszęcińskiego Archiwum Społecznego i po 5 latach od założenia Muzeum „Doctor Villa”.

Gorąco dziękuję wszystkim, którzy wzięli udział i nie mogę się już doczekać kolejnych spotkań.



Szczególne podziękowania kieruję do pani wójt gminy Koszęcin Anny Korzekwy- Wojtal za honorowy patronat i obecność na spacerze oraz dla pana wiceprzewodniczącego rady gminy w Koszęcinie Ziemowita Wilka.

Zespołowi Centrum Archiwistyki Społecznej bardzo dziękuje za ten fantastyczny pomysł i za sposób jego realizacji. #ARCHIFEST to jest na prawdę doskonale zapowiadające się wydarzenie :) 

Anonimowej ofiarodawczyni dziękuję za darowiznę wpłaconą "na bibułkę i nożyczki". Dziękuję, że o to widzisz :)

 

Koniec i bomba, a kto nie był ten trąba. 


NIE WYRZUCAJ - NIE NISZCZ - NIE PAL = PRZEKAŻ


Jeśli robisz porządki po zmarłym krewnym, czy w domu, który kupił_ś i nie wiesz co zrobić z dokumentami, gazetami, obrazami, zdjęciami - po prostu się ze mną skontaktuj, ustalimy gdzie powinny trafić.
A takie rzeczy jak zdjęcia i albumy fotograficzne przyjmuję (Muzeum "Doctor Villa" w Koszęcinie/ Koszęcińskie Archiwum Społeczne) nawet bez wcześniejszej weryfikacji i oglądania.

 

 

 

 

  

środa, 5 czerwca 2024

ARCHIFEST - program

 




Archifest. Weekend archiwów społecznych” to ogólnopolska akcja zorganizowana przez Centrum Archiwistyki Społecznej z okazji Międzynarodowego Dnia Archiwów. Między 7 a 9 czerwca odbędzie się jej pierwsza edycja. W trakcie trzech dni w prawie 30 archiwach społecznych z 22 miejscowości w Polsce odbędą się różnorodne wydarzenia przygotowane dla lokalnych społeczności – będą to m.in. spotkania, na które mieszkańcy i mieszkanki przyniosą swoje zdjęcia i podzielą się opowieściami o przeszłości okolicy, spacery tematyczne, wystawy stworzone z gromadzonych przez archiwa społeczne fotografii, gry i warsztaty rodzinne.


Co roku 9 czerwca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Archiwów. Archifest jest wydarzeniem stworzonym z myślą o archiwach społecznych, które dbają o lokalne dziedzictwo kulturowe i historyczne. W Polsce działa ponad 770 tego typu inicjatyw. Centrum Archiwistyki Społecznej wspiera oddolny ruch archiwistyki społecznej i popularyzuje wiedzę na jego temat. Pomaga tworzyć nowe archiwa społeczne oraz zachować i trwale zabezpieczyć jak najwięcej świadectw życia społecznego.


Więcej informacji: cas.org.pl


Koszęcińskie Archiwum Społeczne KAS- ia od 10 lat gromadzi, przechowuje, udostępnia, digitalizuje publikacje, książki, wspomnienia, fotografie, dokumenty i na ich podstawie opracowuje i popularyzuje nieznane lub mniej popularne wątki z historii miejscowości i jej okolic.

Zbiór KAS-i jest typowym zbiorem regionalistycznym, dotyczy historii Koszęcina i dóbr koszęcińskich, historii mieszkanek i mieszkańców od czasów najdawniejszych do współczesności. Zawiera bibliografie, bibliotekę regionalistyczną, publikacje i opracowania dotyczące historii lokalnej, dokumenty, fotografie, pocztówki oraz muzealia (kolekcja etnograficzna), przede wszystkim do lat 70tych XX wieku oraz dokumentację współczesną - fotografie i opisy zabytków, filmy, nagrania, wspomnienia, pamiętniki, korespondencje, dokumenty życia społecznego, dokumenty osobiste i urzędowe itd.

KAS, które prowadzę od 10 lat, a od 5 lat w ramach Muzeum „Doctor Villa” w Koszęcinie, jest jednym z tych 26 ( z 770) społecznych archiwów, i jedynym z terenu województwa śląskiego, które wezmą udział w pierwszym ogólnopolskim święcie archiwistyki społecznej.

Z tej okazji przez trzy dni od 7 do 9 czerwca (weekend wyborczy) będę się spotykać z wszystkimi chętnymi wokół kilku tematów z naszej przeszłości, pracować z nimi nad archiwaliami, historią, pamięcią, opowiadać o archiwistyce społecznej i muzeum prywatnym.


Wydarzenie to kieruję przede wszystkim do mieszkańców gminy Koszęcin i gminy Woźniki oraz powiatu lublinieckiego, ale tak na prawdę do wszystkich dawnych i obecnych mieszkanek i mieszkańców gminy Koszęcin i ich potomek i potomków oraz wszystkich miłośniczek i miłośników historii Koszęcina, niezależnie od ich miejsca zamieszkania.

PROGRAM:


Wokół kościółka odpustowego na Trójcy

7 czerwca 2024 (piątek) – grupa zamknięta

W tym roku parafia świętej Trójcy w Koszęcinie obchodzi jubileusz 300-lecia poświęcenia kościoła odbudowanego po nawałnicy. W grupie roboczej złożonej głównie z parafianek i parafian spotkamy się, by pracować nad materiałami dotychczas pozyskanymi, wyznaczymy sobie kierunki dalszych poszukiwań, rozpoznamy możliwe tematy do opracowania oraz rozpoczniemy przygotowania do wydania obszernej publikacji oraz wystawy.


Archiwum Społeczne – archiwum otwarte dla wszystkich

8 czerwca 2024 (sobota), godz. 12.00 – 18.00

Konsultacje telefoniczne dla wszystkich, którzy chcą się podzielić posiadanymi materiałami, pamiątkami lub opowieściami dotyczącymi Koszęcina i okolicy, niezależnie od tego gdzie obecnie mieszkają lub przebywają. To czas na spokojną rozmowę lub na umówienie spotkania.


Szczególnie cenne będą historie związane z tematyką realizowanych w tym roku projektów:

  • Kościół św. Trójcy w Koszęcinie – można zgłosić chęć udostępnienia lub przekazania pamiątek lub wspomnień związanych z kościołem, cmentarzem i parafią św. Trójcy, kapłanami, parafianami, wydarzeniami religijnymi

  • Nasi przodkowie – ofiary zbrodni katyńskiej – kontynuacja akcji Guzik Katyński, jaka odbyła się 13.04.2024 w Dniu Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Do dzielenia się wspomnieniami o swoich zamordowanych krewnych zachęcam szczególnie osoby, które w naszym powiecie osiadły dopiero w czasie wojny lub już po wojnie i ich krewni nie byli związani z tym miejscem, w którym my mieszkamy obecnie.

  • Wielokulturowy Koszęcin – przywracamy pamięć – zbieramy informacje na temat dawnych mieszkańców wyznania ewangelickiego i mojżeszowego, narodowości niemieckiej czy żydowskiej. Poszukujemy m.in. listę żołnierzy Volkssturmu pogrzebanych na koszęcińskim cmentarzu ewangelickim, odtwarzamy biografie żydowskich mieszkańców Koszęcina i okolicy, także ofiar zbrodni Holokaustu.

  • Nie wyrzucaj, nie niszcz, nie pal – przekaż” – możliwość zgłoszenia do KAS-i spuścizny po osobach, z którymi nie byliśmy związani emocjonalnie (np. dalsza rodzina), z którą nie wiecie co zrobić, można też będzie zadeklarować chęć udostępnienia materiałów do digitalizacji.

Jak poznałam Jacobine. Opowieści cmentarza ewangelickiego

9 czerwca 2024 (niedziela), godz. 15.00 – 17.00

Cmentarz ewangelicki w Koszęcinie przy ul. Azaliowej (Stary Park)


Spacer i warsztaty terenowe wokół dziedzictwa ewangelików w powiecie lublinieckim. Uczestniczki i uczestnicy dowiedzą się, jakie działania zostały zrealizowane na cmentarzu, poznają historie pochowanych na nim zmarłych oraz pomysły związane z wiejskimi cmentarzami ewangelickimi w powiecie lublinieckim – Koszęcin, Piasek w gminie Woźniki i Molna w gminie Ciasna.

Na to spotkanie serdecznie zapraszam szczególnie mieszkańców tych miejscowości, zwłaszcza samorządowców oraz historyków z naszej okolicy.
To spotkanie przygotowane jest głównie z myślą o wszystkich miłośnikach koszęcińskiego cmentarza – tych którzy go odwiedzają, którzy tam odpoczywają, którzy go sprzątają, którzy mieli plany jak można go odnowić i ożywić. To będzie czas na rozmowę o tym jak możemy to robić.


Przy okazji będzie można zadać pytania dotyczące archiwum koszęcińskiego, archiwistyki społecznej, a także o muzea prywatne – o co w nich chodzi, jak działają, jak z nich korzystać i jak je wspierać.


Prosze o wcześniejsze zgłoszenia na to spotkanie:

mailowo: muzeumdv@zeslaska.pl (tytuł wiadomości: archifest, 09.06 – proszę podać ilość osób i wiek każdej z nich oraz numer telefonu kontaktowego do siebie)

telefonicznie: 506 919 865.


Promocję wydarzenia na szeroką skale prowadzi Centrum Archiwistyki Społecznej, informacje dostępne są w mediach ogólnopolskich i na stronach prowadzonych przez CAS:


strona wydarzenia koszęcińskiego

Spotkanie, spacer i warsztaty terenowe – Centrum Archiwistyki Społecznej (cas.org.pl)

strona wydarzenia CAS Archifest. Weekend archiwów społecznych. (cas.org.pl)

fb wydarzenia Archifest – weekend archiwów społecznych! | Facebook


informacje o wydarzeniu na stronach prowadzonych przez Muzeum:

Muzeum "Doctor Villa" w Koszęcinie (muzeumdv.blogspot.com)

i w mediach społecznościowych

https://www.facebook.com/MuzeumDoctorVillawKoszecinie/

https://www.facebook.com/Koszecinskie.Archiwum.Spoleczne/