czwartek, 27 stycznia 2022

Wybierz.Poznaj.Zapamiętaj.

Co roku 27 stycznia opowiadam wam tę historię. Każdego roku opowiadam wam prawie tę samą historię, opowiadam ją inaczej.

Co roku ilustruję ją tym samym zdjęciem. Wykonałam je 5 lat temu na cmentarzu w Rabce, w której kiedyś mieszkałam. Na cmentarzu, który jest jednocześnie miejscem mordu rabczańskich żydów. Na cmentarzu- świadku, cmentarzu- pomniku. W miejscu wyjątkowym, które nie pozwala zapomnieć o przeszłości.





27 stycznia 1945 roku wojska sowieckie wyzwoliły więźniów nazistowskiego niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz – Birkenau. Co roku tego dnia czcimy pamięć wszystkich żydowskich ofiar Holokaustu.

Wśród nich są co najmniej 23 osoby urodzone lub mieszkające w Koszęcinie. Siedmioro z nich straciło życie właśnie w Auschwitz. Pozostali zostali zamordowani w obozach w Teresinie (Thersinenstadt), Rydze (Riga), Kownie (Kauen), Chełmnie (Kulmhof), Bergen-Belsen, w ośrodkach w Brandenburgu nad Hawelą, w Pirnie (Sonnenstein) i w miejscach nieznanych.

Wybierz osobę. Poznaj jej życie. Zapamiętaj ją. I pamiętaj o niej każdego roku.


Ja szczególnie pamiętam o rodzinie Aufrichtigów. Po pierwsze dlatego, że są moimi najbliższymi żydowskimi sąsiadami. Że Katie jest moją imienniczką. Że kiedy zginęła miała mniej więcej tyle lat co ja, kiedy się przeprowadzałam do Koszęcina. Może dlatego, że mają takie znaczące nazwisko (prawy, prawdomówny, szczery, otwarty) i z pewnością dlatego, że bez nich nie wiedzielibyśmy jak wyglądał Koszęcin przed 120 laty.

Ty zrób to samo. Wybierz osobę i o niej pamiętaj.
To jedyne co możemy dla nich zrobić. Pamiętać i przypominać.


Johanna Aufrichtig, z domu Auerbach
urodzona 6 lutego 1881r. w Tarnowskich Górach, mieszkała w Dreźnie. Przewieziona do Teresina 11 sierpnia 1942r., a następnie 15 maja 1944r. do obozu koncentracyjnego w Auschwitz, gdzie tego dnia została zamordowana.

Käte Kaethe Aufrichtig

urodzona 22 stycznia 1898 r. w Koszęcinie, przebywała w Ilten (Heil- und Pflegeanstalt Dr. F. Wahrendorff). W ramach Aktion T-4 wywieziona z Ilten w 1940 roku do podobnego ośrodka w Wunstorf. Została poddana eutanazji 27 września 1940 r. w ośrodku w Brandenburgu nad Hawelą, w pobliżu Poczdamu.

Wilhelm Aufrichtig
urodzony 12 maja 1869 r. w Koszęcinie, mieszkał w Dreźnie. Deportowany z Drezna 11 sierpnia 1942 do getta w Teresinie, gdzie zmarł 4 lipca 1943 r.

Pauline Baumann, z domu Schäfer,
urodzona 25 marca 1871 r. w Koszęcinie, mieszkała w Berlinie (Charlottenburg).
Deportowana z Berlina, 30 lipca 1942 trafiła do getta w Teresinie, gdzie zginęła 29 grudnia 1942r.

Emma Brüll, z domu Wohl
urodzona 28 lipca 1884 r. w Koszęcinie, mieszkała we Wrocławiu. Zmarła 23 kwietnia 1940 r. w nieznanym miejscu.

Marta Cohn
urodzona 13 czerwca 1874r. w Koszęcinie, mieszkała we Wrocławiu. Deportowana z Wrocławia, 30 sierpnia 1942 trafiła do Teresina. zginęła 15 maja 1944 r. w obozie zagłady w Auschwitz.

Klara (Clara) Marcuse, z domu Cohn
urodzona 4 maja 1885r. w Koszęcinie, mieszkała we Wrocławiu (Breclau). Deportowana z Wrocławia do Kowna (Kauen), Fort IX 25 listopada 1941r., tam 4 dni później została zamordowana.

Maria Doering, z domu Buchner
urodzona 26 maja 1877r. w Koszęcinie, mieszkał w Berlinie (Kreuzberg), deportowana z Berlina trafiła do Teresina 10 września 1943r., tam też zmarła 8 kwietnia 1944 r.

Ludwig Freund
urodzony 20 kwietnia 1857r. w Koszęcinie, mieszkał w Lipsku, wywieziony z Weimar-Halle-Leipzig, 20 września 1942 trafił do getta w Teresinie, gdzie zginął 3 października 1942 r.

Hildegard Friedländer
urodzona 9 marca 1922 roku w Koszęcinie, mieszkała w Berlinie (Wilmersdorf).
Deportowana z Berlina, 18 października 1941r. trafiła do getta w Łodzi (Litzmannstadt), a 5 maja 1942r. do Chełmna (Kulmhof), gdzie tego dnia została zamordowana.

Kurt Friedländer
urodził się 13 stycznia 1921 r. w Koszęcinie, mieszkał w Bytomiu i Schönfelde.
Uwięziony 8 kwietnia 1943 w kolonii karnej Neuendorf. Wywieziony z Berlina do Auschwitz 19 kwietnia 1943 r.. Następnie przewieziony do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen, 6 lutego 1945r do obozu koncentracyjnego Flossenbürg i 8 marca 1945 do obozu koncentracyjnego Bergen-Belsen.

Hilde Fuss
urodzona 5 czerwca 1897 roku w Koszęcinie, mieszkała w Berlinie (Tiergarten i Charlottenburg). Deportowana z Berlina do obozu koncentracyjnego Auschwitz 28 czerwca 1943r

Willy Fuss
urodzony 15 września 1899r. w Koszęcinie, mieszkał w Bytomiu (Beuthen O. S.). Deportowany z Gliwic (Gleiwitz) do obozu koncentracyjnego w Auschwitz 16 maja 1942r.

Käthe Sachs, z domu Fuss
urodzona 20 lutego 1892 r. w Koszęcinie (Koschentin), mieszkała w Berlinie. Deportowana z Berlina, 07 grudnia 1943 trafiła do obozu w Auschwitz.

Kurt Grünberger

urodzony 29 stycznia 1887r. w Koszęcinie (Koschentin), mieszkał w Zabrzu (Hindenburg O. S.). Nieznane jest miejsce deportacji ani los. Został uznany za zmarłego.

Cäcilie Lohberger, z domu Schäfer
urodzona 13 grudnia 1874r. w Koszęcinie (Koschentin), mieszkała w Berlinie (Mitte). Deportowana z Berlina, 06 sierpnia 1942 trafiła do Teresina (getto Theresienstadt), gdzie zginęła 14 maja 1944r.

Selma Mohr, z domu Angress
urodzona 23 stycznia 1883 r. w Koszęcinie (Koschentin), mieszkała w Norymberdze (Nornberg). Deportowana z Norymbergi do Ryga-Jungfernhof, podobóz Ryga Ghetto 29 listopada 1941 r.

Hugo Rosenberg
urodzony 30 września 1865r. w Koszęcinie (Koschentin), mieszkał we Wrocławiu (Breslau). Deportowany z Wrocławia, trafił 30 sierpnia 1942 do getta w Teresinie (Theresienstadt), gdzie zginął 25 września 1942 r.

Abraham Arthur Rosenthal
urodzony 20 listopada 1875r. w Koszęcinie (Koschentin), mieszkał w Berlinie (Wilmersdorf). Deportowany z Berlina do Rygi 25 stycznia 1942 r., gdzie zginął 15 lutego 1942 r.

Mathilde Wolfsohn
, z domu Rosenthal
urodzona 20 sierpnia 1877 w Koszęcinie, mieszkała w Berlinie (Schöneberg).
Deportowana z Berlina do Auschwitz, 19 lutego 1943 r., gdzie zginęła.

Sara Chaje Spira, z domu Leser
urodzona 3 maja 1887r. w Koszęcinie (Koschentin), mieszkała we Frankfurcie nad Menem. Deportowana z Frankfurtu nad Menem do Teresina ( 15 września 1942), a następnie do Auschwitz-Birkenau (23 stycznia 1943 r.)

Paula Perla Storch (Stern), z domu Holloschütz
urodzona 3 marca 1881 roku w Koszęcinie (Koschentin). mieszkała w Heidelbergu. 1 lipca 1939 roku wyemigrowała do Polski. Uwięziona została w getcie w Gorlicach, zginęła w lipcu 1942 roku w nieznanym miejscu.

Johanna Willner
urodzona 22 lipca 1873 r. w Koszęcinie (Koschentin), mieszkała w Legnicy (Liegnitz) i Bolesławcu (Bunzlau). W 1940r. przewieziona została ze szpitala dla nerwowo i psychicznie chorych w Bolesławcu do podobnego ośrodka w Libiążu (Leubus), a następnie do Sonnenstein koło Pirny. Nie jest znana dokładna data i miejsce śmierci, przypuszczalnie została poddana eutanazji w Sonnenstein w dniach między 17 a 19 grudnia 1940r.

 Niech wszystkie ich dusze będą związane węzłem życia wiecznego

\




Zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.